W dnich 6 – 9 grudnia 2001 w Warszawie odbył się XXXII Zjazd ZHP. Zjazd zbiera się co 4 lata. Jest najwyższą władzą w naszym Związku: ocenia ustępujące władze, przyjmuje główne cele strategiczne na najbliższe 4 lata i wybiera nowe władze, które za zrealizowanie tych celów będą odpowiedzialne.
NA POCZĄTEK KILKA INFORMACJI STATYSTYCZNYCH.
Do Warszawy przyjechało 273 instruktorów z całej Polski. Wybrani zostali przez 20.000 instruktorów. Bardzo cenne było to, że wśród delegatów byli zarówno doświadczeni instruktorzy z wysokimi stopniami harcerskimi jaki i bardzo młodzi instruktorzy, którzy są dopiero na początku drogi instruktorskiej. Byli delegaci, którzy na co dzień pracują bezpośrednio z harcerzami (np. drużynowi) jak i tacy, którzy zajmują bardziej eksponowane stanowiska (odpowiadające wojewodom). 1/3 uczestników Zjazdu były kobiety. Jest to o tyle dziwne, że największą grupą zawodową byli nauczyciele. Szkołę skończyłem już kilka lat temu, ale chyba dobrze pamiętam, że panowie nauczyciele należeli do mniejszości. No, ale mniejsza o to. To nie był jedyny fenomen tego Zjazdu. Ponad 2/3 delegatów było na Zjeździe pierwszy raz. Co zdaje się potwierdzać dość niska średnia wieku. Aczkolwiek ponad 60% zdążyło już zdobyć najwyższy stopień harcerski – harcmistrza. Świadczy to o fakcie, że na obradach zjawili się ambitni instruktorzy. 2 delegatów było po raz ósmy na Zjeździe. Czyli mają za sobą ponad 30 – letnie doświadczenie w obradowaniu (8 razy 4 lata = 32). Ich wiedza niewątpliwie się w czasie obrad przydała.
ZJAZD ODWIEDZILI LICZNI GOŚCIE.
Wśród nich byli: przedstawiciele Prezydenta, kilku ministerstw, parlamentu, innych organizacji harcerskich działających w Polsce (w tym ZHR), polskich harcerzy z Czech, Litwy, Białorusi. Przez cały czas obrad był obecny kapelan ZHP, hm. ks. Jan Ujma, który codziennie odprawiał Mszę św. dla uczestników Zjazdu. Szczególnym gościem był Prymas Polski, kardynał Józef Glemp. Przyznał, że nie wymyślono lepszego wynalazku do wychowywania młodych ludzi jak harcerstwo. Powiedział, że cieszy się na spotkanie z harcerzami, ze względu na naszą „tężyznę ducha”. „Wiek XXI musi być wiekiem ideałów, zwrócenia się ku wartościom niezmiennym, stałym”, które się z pewnością obronią „ale w obronie muszą stanąć ludzie młodzi, odważni, natchnieni ideami, stający w obronie wartości” – harcerze.
Wszyscy goście podkreślali, że harcerstwo zawsze miało ambitne cele, ściśle związane z życiem kraju i potrzebami ludzi. Prawie każdy z występujących gości był kiedyś harcerzem.
ZADANIA ZHP NA NAJBLIŻSZE 4 LATA.
Delegaci wybrali spośród siebie kilka komisji, które zajmowały się kilkoma zagadnieniami ważnymi dla ZHP. Efektami pracy tych grup są uchwały, które określają najważniejsze tematy, z którymi będą musiały się zmierzyć nowe władze (są to problemy finansowe, organizacyjne i programowe).W jednej z uchwał czytamy, że harcerstwo to połączenie zdobywania wiedzy, praktycznych, życiowych umiejętności oraz podejmowania konkretnych działań na rzecz ludzi i środowiska. ZHP uczy życia aktywnego, w którym nie ma miejsca na nudę, monotonię i nałogi. W sposób świadomy przygotowujemy harcerzy do dorosłego życia i budujemy społeczeństwo obywatelskie.
Zjazd postanowił, że harcerstwo dalej będzie przykładało dużą wagę do wychowania patriotycznego rozumianego jako przygotowanie do integracji europejskiej przy zachowaniu, kultywowaniu i poszanowaniu kultury narodowej, dbałości o historię narodową, wychowanie dla Polski.
Dużą wagę mamy przykładać do mocniejszego zaznaczenia swojej pozycji na wsi. Harcerstwo chce pomóc w wyrównywaniu szans przy starcie w dorosłe życie młodzieży wiejskiej i miejskiej.
NOWY STATUT ZHP
Zjazd wprowadził liczne poprawki do Statutu ZHP, najważniejszego dokumentu regulującego funkcjonowanie związku. Wprowadzenie poprawek miało na celu usprawnienie działania Związku i dostosowanie go do aktualnej sytuacji, w której Polska się znajduje. Do najważniejszych zmian należą: doprecyzowanie zakazu prowadzenia działalności partyjnej przez członków ZHP, ograniczono prawo wybierania władz ZHP, w tym komendanta hufca do czynnych instruktorów, do komendy hufca zaliczono komendanta hufca (dotychczas komendant hufca i komenda hufca funkcjonowali w statucie osobno, wprowadzono instytucję zjazdu sprawozdawczego hufca (organizowanego w połowie kadencji władz hufca i rozpatrującego sprawozdanie komendy za okres od ostatniego zjazdu), wprowadzono możliwość powołania skarbnika hufca, zapisano zasadę mówiącą, że składka członkowska ZHP jest powszechna i obowiązkowa dla wszystkich członków ZHP (w tym zuchów i harcerzy NS).
§ 3 Statutu ZHP określa główne cele działania ZHP:
1) stwarzanie warunków do wszechstronnego, intelektualnego, społecznego, duchowego, emocjonalnego i fizycznego rozwoju człowieka,
2) nieskrępowane kształtowanie osobowości człowieka odpowiedzialnego, przy poszanowaniu jego prawa do wolności i godności, w tym wolności od wszelkich nałogów,
3) upowszechnianie i umacnianie w społeczeństwie przywiązania do wartości: wolności, prawdy, sprawiedliwości, demokracji, samorządności, równouprawnienia, tolerancji i przyjaźni,
4) stwarzanie warunków do nawiązywania i utrwalania silnych więzi międzyludzkich ponad podziałami rasowymi, narodowościowymi i wyznaniowymi,
5) upowszechnianie wiedzy o świecie przyrody, przeciwstawianie się jego niszczeniu przez cywilizację, kształtowanie potrzeby kontaktu z nieskażoną przyrodą.
NOWE WŁADZE ZHP
Zjazd był historyczny z kilku powodów. M. in. z tego, że na najwyższe funkcje w ZHP (Naczelnik i Przewodniczący) kandydowały po dwie osoby. Dotychczas delegaci na głosowaniu nie mieli wyboru – był tylko jeden kandydat. Ostatecznie Naczelnikiem wybrany został hm, Wiesław Maślanka (dotychczasowy Naczelnik) a Przewodniczącym hm. Wojciech Kutner (jego sylwetkę prezentujemy obok)
„BĄDŹMY WYRAŹNI, BĄDŹMY CZYTELNI”
Utkwiło mi, mam nadzieję na długo, w pamięci hasło Zjazdu. Ks. kapelan porównał sytuację ZHP do Kościoła na zachodzie. Wszędzie tam, gdzie Kościół ma problemy wynika to z tego, że nie jest wystarczająco czytelny. Jeżeli harcerstwo chce być silna organizacją, to musi byś wyraziste – musi mieć jasno sprecyzowane ideału i ku nim powinno podążać. Inaczej jego pozycja w społeczeństwie będzie taka jaki ZHP bywa czasem – nijaka.
Kolejny, XXXIII Zjazd odbędzie się w 2005 roku. Też się wybieram. Mam nadzieję, że tym razem większą ekipą…
Mirek Grodzki