Wykaz gromad i drużyn działających w hufcu ZHP Otwock (stan na 31.03.2002 r.) obejmuje aż 20 pozycji, co oznacza, że zarejestrowano 20 drużyn, w czym 3 gromady zuchowe, 3 drużyny próbne i 14 harcerskich i starszoharcerskich. Oczywiście liczebność ich i poziom stanowią tajemnicę, pomimo, że większość z nich ma opiekuna z ramienia Komendy, że w hufcu codziennie dyżurują instruktorzy, znane są miejsca i godziny zbiórek.
Na nic jednak zda się to wszystko, gdy praca harcerska jest pobieżna i przypadkowa.
Fikcyjne funkcje drużynowych uniemożliwiają właściwe prowadzenie pracy wychowawczej. Brak poczucia odpowiedzialności za własne postępowanie, za najbliższe otoczenie, za organizację wyraża niedojrzałość psychiczną człowieka. Z celów Harcerstwa wynika, że instruktor musi dawać dobry przykład nie tylko podwładnym sobie dzieciom i młodzieży. Drużynowy przecież pełni funkcję instruktora, nawet jeśli nie złożył jeszcze zobowiązania. A czy spośród nas wszyscy drużynowi potrafią wykonać należycie swoje zadanie wychowania dobrych, dzielnych i prawych harcerzy? Sądzę, że zanika pęd do zdobywania, zatraca się dzielność. Rodzi się typ drużynowego – konsumenta. Rodzi się typ drużynowego – konsumenta.
Gdzie tkwi problem? Również w kształceniu. Chociaż nie tylko. Sami obniżamy poprzeczkę. Decydując się przewodzić gromadzie, drużynie, i harcerz i instruktor powinien mieć wyrobienie wychowawcze, wykazać się zrozumieniem podstawowych zasad wychowania rodzinnego i stosowaniem ich w życiu osobistym, rozumieć konieczność współpracy Harcerstwa z rodziną, umieć objaśniać Obietnicę i Prawo Zucha, Przyrzeczenie i Prawo Harcerskie z zastosowaniem poszczególnych punktów Prawa w życiu codziennym, wiedzieć, jakimi cechami charakteru powinien odznaczać się drużynowy i szczegółowo wyjaśnić wartość dobrego (również osobistego) przykładu w pracy wychowawczej.
Znajomość regulaminu ZHP (wie, jak i gdzie je znaleźć) oraz przepisów obowiązujących drużynę (gospodarka, mundury, itp.) stawia go w rzędzie osób świadomych i kompetentnych.
Od drużynowego oczekuje się również znajomości metody harcerskiej, regulaminu stopni, zasad zdobywania sprawności. Każdy drużynowy powinien umieć uzasadnić konieczność systemu zastępowego w pracy drużyny oraz znać metody kształcenia zastępowych.
Drużynowy powinien umieć opracować
– szczegółowy miesięczny program zastępu,
– roczny, szczegółowy program pracy drużyny,
– plan jednodniowej wycieczki zastępu,
– szczegółowy plan wycieczki i biwaku drużyny.
Poza tym powinien potrafić wskazać i omówić ważniejsze książki i czasopisma harcerskie przydatne w pracy drużyny.
Nawet jeśli większość drużynowych spełnia te kryteria, to dla pozostałych należy tworzyć takie warunki, by mogli bez wahania wybrać drogę świadomego wychowawcy. Niezwykle istotną sprawą staje się pogłębianie pracy harcerskiej oraz zwiększenie ilościowe członków drużyn.
Rozpoczęcie dyskusji na ten temat oraz przeciwstawianie się bylejakości w drużynach pozwoli zrozumieć, że większy wysiłek włożony w przygotowanie drużynowych zarówno przez hufiec jak i przez samych drużynowych polepszy samopoczucie jednych i drugich, podniesie poziom pracy w drużynach, polepszy jakość harcerstwa a nade wszystko wzmocni naszą organizację.
hm. Ula Bugaj