Tydzień temu (22 maja 2002) obchodziliśmy ważną rocznicę. 91 lat temu Andrzej Małkowski podpisał swój pierwszy rozkaz. Data ta została przyjęta jako symboliczna data powstania harcerstwa.
Andrzej Małkowski urodził się w miejscowości Trębki koło Kutna. Do szkół średnich uczęszczał w zaborze rosyjskim i austriackim (Lwów-Kraków). We Lwowie wstąpił na politechnikę – studiów jednak nie ukończył. Znał dobrze cztery języki: angielski, niemiecki, francuski i rosyjski. Znał również kulturę i literaturę tych narodów.
W konspiracyjnej szkole „Zarzewia” zdobył stopień oficerski. Był instruktorem wychowania w Sokole.
W roku 1910 na polecenie komendanta kursu instruktorskiego zarzewiackiej organizacji „Polski Związek Wojskowy”, rozpoczął tłumaczenie książki generała Roberta Baden-Powella: „Scouting for Boys”. Ten angielski podręcznik przerobił dopasowując do polskich potrzeb i wydając w lipcu 1911 „Skauting jako system wycho-wania młodzieży”. Parę miesięcy przed tym, w marcu 1911 r. w opar-ciu o „Zarzewie” i „Sokół” organizował i kierował pierwszym kursem skautowym we Lwowie.
Kurs ten zapoczątkował systematyczny rozwój harcerstwa w Polsce.
22 maja 1911 podpisał pierwszy rozkaz. Data ta azpstała uznana jako sybmoliczna data powstania harcerstwa.
15. października 1911 r. Małkowski rozpoczyna wydawanie pierwszego pisma harcerskiego w Polsce. Jest to „Skaut” wychodzący we Lwowie. Był pierwszym redaktorem „Skauta” i głównym przez pewien czas autorem drukowanych tam artykułów.
W 1911/1912 r. objechał i zwizytował wszystkie ważniejsze ośrodki nowo powstającego harcerstwa w Małopolsce. W lecie 1912 roku udał się do Anglii w celu lepszego zapoznania się ze skautingiem. Po powrocie na skutek rozbieżności z Naczelną Komendą Skautową we Lwowie – wycofał się ze stanowisk kierowniczych.
Ożenił się z drużynową pierwszej żeńskiej drużyny we Lwowie – Olgą Drahonowską.
Zamieszkał w Zakopanem, gdzie był nauczycielem w gimnazium.
W lecie 1913r. zorganizował pierwszą polską wyprawę skautową za granicę – na zlot skautów do Birmingham. Opisał tę wyprawę w książce: „Jak skauci pracują” (Kraków 1914). Jest to jedna z najpiękniej-szych książek harcer-skich.
Po wy-buchu wojny światowej (1914), zgłosił się z ochot-niczym plutonem harcerzy zakopiańskich do I-szej Brygady. Służył i walczył w legionach do 1915r. Nie mogąc się zmusić do złożenia przysięgi wierności dla cesarza Austro-Węgier, którą wymuszono na Legionach, wystąpił z wojska.
Organizował w Tatrach wojskowy oddział zbrojny. Na skutek zagrożenia przekradł się do zachodniej Europy i po krótkim pobycie we Francji, odjechał do Stanów Zjednocznych Ameryki Północnej.
W latach 1916-1917 organizował harcerstwo polskie w Stanach Zjednoczonych. Pracę tę cechował wielki rozmach.
Porzuca Stany Zjednoczone i w Kanadzie wstępuje do armii kanadyjskiej. Kończy szkołę oficerską w Toronto i w ramach wojsk kanadyjskich walczy na froncie zachodnim we Francji.
W listopadzie 1918 roku przenosi się do oddziałów generała Hallera we Francji. Stąd wysłany zostaje do południowej Rosji, ogarniętej wówczas rewolucją, aby za zwolnieniem władz rewolucyjnych wziąć tam udział w tworzeniu polskich oddziałów wojskowych. Dh. małkowski otrzymał przy tym polecenie wyzyskania do tych prac w pierwszym rzędzie harcerzy. W drodze do portu czarnomorskiego Odessy – okręt, na którym płyną Małkowski wpdadł u brzegów sycylijskich na minę (16 stycznia 1919r.). Wśród nielicznych rozbitków, którzy się wyratowali z katastrofy Andrzeja Małkowskiego nie było…
źródło: http://www.wlo.pl/homepages/szymp/