Poprosiłeś mnie Mirku o refleksję…
Do czynnej służby instruktorskiej powróciłem, po 10-cio letniej przerwie, gdy rozwiązano Harcerską Służbę Polsce Socjalistycznej.
Przyjęcie mnie do pracy jako nauczyciela w Szkole Podstawowej nr 1 uzależniono od tego, czy zechcę opiekować się siedmioma drużynami harcerskimi i zuchowymi. Drużyny prowadzone przez szesnastolatków pracowały pięknie, dyskretnie im pomagałem i bacznie obserwowałem zmiany w harcerstwie W marcu 1984 r Władek Setniewski, ówczesny komendant hufca, poprosił mnie, bym przejął od niego hufiec. Decyzję należało podjąć w ciągu doby. W Otwocku mieszkałem od niedawna i byłem nieznany w tym środowisku, mimo to zaryzykowałem. Powierzając mi tę funkcję, zaryzykowała również Rada Hufca, myślę że z dużym pożytkiem.
Co zastałem:
Katastrofalny stan kwatermistrzostwa: magazyny na poddaszach, w piwnicach i szopach z dziesiątkami przegniłych i zdekompletowanych namiotów, połamanych łóżek, zawszonych kocy.
Teren pod przyszłą bazę w Przerwankach, na którym nielegalnie postawiono zadaszenie pod stołówkę na podmurówce. W trzecim dniu pełnienia funkcji otrzymałem pismo z Zarządu Lasów Państwowych nakazujące rozebrać budowlę i opuścić teren oraz rachunek za energie z Hufca Węgorzewo na kwotę przekraczającą trzykrotnie stan kasy hufca.
W hufcu działało prężnie około 30 drużyn harcerskich, 6 starszoharcerskich, 24 Nieprzetartego Szlaku i prawdo-podobnie 12 zuchowych. Piszę prawdopodobnie, gdyż na Święto Zucha przybyło 12 drużynowych i czterech zuchów. Tylko w trzech szkołach były harcówki
Hufiec liczył około 100 instruktorów, skupionych w kilku środowiskach:
1) młodzi absolwenci kursu przeprowadzo-nego na zimowisku w Kołobrzegu w poprzednim roku – przewodzili nimi Rysiek Borkowski i Kasia Brzezinska;
2) doświadczeni drużynowi Nieprzetartego Szlaku na czele z Jankiem Śliweckim;
3) środowisko instruktorskie Szczepu przy Szkole Podstawowej nr 5 na czele z Zygmuntem Wojniczem;
4) grupa starszyzny instruktorskiej nie związana z drużynami, ale wspomagająca kształcenie: Marian Mirkowski, Marek Miliński, Jacek Wachnicki, Czesio Woszczyk, Jurek Kudlicki i wielu, wielu innych;
5). środowisko gminy Wiązowna: Pęclin, Glinianka, któremu przewodził Zygmunt Niewiadomski.
6) młode drużynowe zuchowe z Joasią Oleksiuk na czele.
Muszę przyznać, że spotkałem w swojej pracy wielu ludzi, którzy bezinteresownie, z wielkim zapałem pomagali mi w kierowaniu hufcem. To dzięki nim mogłem dokonać w krótkim czasie więcej, niż poprzedni komendanci. Duże wsparcie otrzymywałem ze strony władz miasta i władz oświatowych. Podpatrujący mnie młodzi instruktorzy dziwili się, z jaką łatwością załatwiałem poważne sprawy przez telefon.
Po zapoznaniu się ze stanem osobowym i materialnym hufca podjąłem następujące działania:
Funkcję kwatermistrza powierzyłem Ryśkowi Borkow-skiemu, który bardzo chciał pracować etatowo w hufcu, prowadził wzorcową drużynę i mógł liczyć na pomoc swoich harcerzy
Powołałem Radę Przyjaciół Harcerstwa, z udziałem bardzo doświadczonych instruktorów rezerwy zajmujących ważne stanowiskach we władzach. Radzie przewodniczył Andrzej Szatyński
Zachęcałem do tworzenia kręgów instruktorskich
Organizację zgrupowania obozów w Przerwankach powierzyłem najbardziej przedsiębiorczym instruktorom: Zygmuntowi Wojniczowi i jego szczepowi w lipcu, zaś turnus sierpniowy Jankowi Śliweckiemu i środowisku Nieprzetartego Szlaku.
Do czynnej służby przywróciłem swoją żonę, która była kiedyś drużynową zuchową i skierowana została na kurs namiestników zuchowych w Oleśnicy
Powołałem hufcową Radę Kultury, powierzając jej organizacje festiwalu piosenki o zasięgu rejonowym
Zmieniłem komisję stopni i kształcenia, powołując w jej skład samych harcmistrzów.
Do ważnych spraw, które już w pierwszym roku udało mi się załatwić, należy zaliczyć:
1. Uregulowanie dzierżawy terenu i stworzenie planu zagospodarowania pod stałą bazę w Przerwankch. Również tam uzbrojenie terenu: doprowadzenie kablem ziemnym energii elektrycznej, zbudowanie studni głębinowej i stacji uzdatniania wody, przebudowę kuchni zgodnie z wymogami SANEPIDU, zalegalizowanie i zagospodarowanie dwóch domków kempingowych na komendę zgrupowania i gabinet lekarski, wykonanie stałych pomostów pływających
2. Zakup kilkudziesięciu nowych namiotów, w tym ok. 20 namiotów typu NS, urządzeń kuchennych, kocy, łóżek kanadyjek, łódek i innego sprzętu. Naprawa ponad dwudziestu namiotów turystycznych.
3. Zorganizowanie instruktorów w siedmiu silnych kręgach instruktorskich, które wspomagały pracę drużyn. Powstał również krąg seniorów „Sosna”, skupiający m.in. wychowanków ks. hm. Jana Raczkowskiego
4. Zorganizowanie hufcowych i chorągwianych festiwali piosenki „Sosnowe nutki” i wylansowanie dwóch zespołów hufca: „Park” Jarka Kochanowskiego i NS Marka Połynki na festiwalach krajowych w Zamościu i Krakowie
5. Zagospodarowanie w szkołach i klubach pomieszczeń na harcówki
6. Powstało silne namiestnictwo zuchowe organizujące kursu drużynowych i przybocznych zuchowych oraz dwuturnusowe kolonie zuchowe
7. W okresie ferii organizowano równocześnie kilka zimowisk kształceniowych i warsztatów metodycznych
8. Rozwinięto system wymiany obozów z organizacjami z zagranicy: (Berlin, Sofia, Moskwa) oraz krajowych (Oświęcim, Andrychów, Sieradz, Zawiercie, Wolin).
9. Kontynuowano organizację tradycyjnych i sprawdzonych imprez hufca (MORS, Manewry Techniczno Obronne, Święto Hufca, Dzień Zucha) oraz wprowadzono nowe imprezy ( Alert Komendanta Hufca, Konwent Kręgów, współzawodnictwo o tytuł drużyny sztandarowej hufca)
10. Reaktywowano i rozwinięto działalność harcerskiego klubu łączności, nad którym opiekę objął Heniek Kukian, później Bogdan Kusina.
11. Powołano kapituły stopni HO i HR, które zamknęły pierwsze próby harcerzom orlim
12. Prowadzono wymianę doświadczeń z kręgami instruktorskimi z innych regionów Polski: Kraśnik, Andrychów, Tarnów, Bielsko Biała
13. Stworzono warunki do organizacji samodzielnych obozów drużyn i szczepów (Jastrzębia Góra, Wolin, Wągrowiec)
14. Powołano Pocztę Harcerska zarejestrowaną pod numerem 75
Dynamika pracy hufca i osiągane efekty wzmocniły autorytet stanowiska komendanta w odczuciach społecznych i w środowisku instruktorskim, o które skutecznie podejmowano walkę.
hm Zbigniew Bugaj HR
Przyp. HSI: Druh hm. Zbigniew Bugaj pełnił funkcję Komendanta Hufca ZHP w Otwocku w dniach 15 marca 1985 r. – 12 listopada 1988 r.